مقاله کامل
یکی از اصلی ترین عوامل این رونق ناگهانی به دلیل کشف منابع جدید سنگ و توسعه و تولید تکنیک های جدید برش سنگ بوده است. در همین دوران بود که نقش های اجتماعی تغییر کرد و قیمت طلا و جواهر برای شهروندان عادی نیز مناسب شد و مشتری های بیشتری پیدا کرد. در همین دوران بود که چند سبک مجزا در طراحی جواهرات ایجاد شد که برخی از آن ها با تغییرات هنر همراه بود و برخی دیگر در واکنش به کمبودهایی که در زمان جنگ بوجود اکده بود ایجاد شدند.

سبک های طراحی جواهرات

  اسامی سبک های طراحی جواهرات قرن بیستم شامل Retro ،Art Deco ،Art Nouveau ،Victorian Jewelry، Edwardian و Garland Style می باشند که در زیر توضیح  داده شده اند.

سبک جواهرات Victorian Jewelry

سبکهای طراحی جواهرات ویکتوریایی یکی از سبک های شناخته شده در جواهرات سبک ویکتوریایی می باشد که در زمان سلطنت ملکه ویکتوریا انگلستان در قرن 19 بین سال های 1837 تا 1901 رواج یافت و برگرفته از نام ملکه ویکتوریا می باشد. این عصر را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوران رمانتیک (1860-۱۸۳۷)، دوره ی بزرگ (1880-1861) و دوره ی زیبایی شناختی (۱۸۸۰-۱۹۰۱). این سبک به شدت تحت تأثیر Rococo و لویی پانزدهم بوده که در نمونه های به جا مانده از آن زمان، تناسب های شدید، پرداخت های تیره رنگ، کنده کاری های پر نقش و نگار و تزئیناتی این چنینی دیده می شود. دوره ی اول عصر ویکتوریا یعنی دوره ی رمانتیک تحت تاثیر چندین دوره ی مختلف قرار گرفته که شامل دوره های کلاسیک، گوتیک، رنسانس و حتی اساطیر یونان باستان و روم می باشند. خالی از لطف نیست که بدانید طرح مار در جواهرات در این دوران از محبوبیت خاصی برخوردار شد. به این دلیل که شاهزاده آلبرت به ملکه ویکتوریا حلقه ای به شکل مار تقدیم می کند که باعث می شود حتی استادان ایتالیایی نیز از این طرح ها در کارهای خود استفاده کنند. در این زمان شانه و سنجاق سر از مهم ترین لوازم زنانه به حساب می آمدند و اکثریت زنان از آنها در زمان های مختلف روز بسیار استفاده می کردند. این زیورآلات از ابزارهای گوناگونی مثل طلا، سنگ و مینا ساخته می شدند. در زمان ملکه ویکتوریا دین نقش مهمی در زندگی مردم ایفا می کرد، به همین دلیل آویزهای صلیبی شکل نیز با محبوبیت چشمگیری روبرو شده بودند. یکی دیگر از گردنبندهایی که بانوان به گردن می انداختند به گونه ای بودند که بتوانند یادگاری از محبوبشان را درون آن قرار دهند. جواهرات دوره ی دوم ویکتوریایی یا دوره ی بزرگ از کهربای سیاه، عقیق و شیشه ی سیاه ساخته می شدند و موی انسان نیز در این دوران در طراحی ها استفاده می شد. همچنین نقوش تیره تر و اشکال ممنوعه مانند جمجمه ها و اسکلت ها نیز به طرح ها اضافه شدند. در طول این دوران، سنگ های قیمتی به عنوان نمادی از عشق و علاقه بین عاشقین تبدیل شده بود. دوره ی سوم  ویکتوریایی یعنی جنبش زیبایی شناختی در اواخر قرن نوزدهم با بازگشت به ذوق هنری تصفیه شده و طرح های بصری جذاب آغاز شد. نمایش سنگ های قیمتی دیگر فقط به عنوان نمادی از ثروت استفاده نمی شدند بلکه هدف اصلی نشان دادن زیبایی درونی آنها بود. دیگر الماس در طول روز مورد استفاده قرار نمی گرفت و تنها در مراسم های شبانه خودنمایی می کرد. به طور کلی بعد از این دوران زنان جواهرات اندکی استفاده می کردند و جواهرات وزن کمتری داشتند و کوچکتر و ظریف تر بودند. در دوران زیبایی شناختی Victorian بیشتر از طرح هایی از طاووس، گل ها، حشرات و اشکال ژاپنی الهام گرفته می شد. در دوره ی Victorian همچنین جواهرات ساخته شده از میکس طلا و نقره نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت، صنعت گران به صورت مکانیکی یک لایه ی ضخیم از نقره را به طلا متصل می کردند.

ویژگی های سبک Victorian

  • قفل های زینتی شامل موی انسان
  • مجموعه ای از سنگ های جواهراتی زینتی
  • استفاده از جواهراتی از کهربای سیاه یا مواد سیاه دیگر
  • کنده کاری های روی سنگ (شامل یک شکل بی رنگ بر روی یک زمینه ی تیره)
  • استفاده از سنگ هایی مانند الماس، زمرد، مرجان، یاقوت، گارنت، فیروزه و لاکِ لاک پشت

سبک جواهرات Art Nouveau Jewelry

Art-Nouveau در دهه 1890 سبک Art Nouveau شکل گرفت و با سبک های تاریخی و هنرهای تزئینی که در قرن 19ام تحت سلطه بود تفاوت داشت و از آن ها فاصله گرفت. کلمه Art Nouveau یک لغت فرانسوی است که برای کلمه ای انگلیسی New Art در نظر گرفته شده است. این سبک یک حرکت هنری است که الهام گرفته شده از طبیعت است و خطوط حرکت آزادانه ای دارند، طرح مورد علاقه ی این دوران طرح زنان بر روی طلا و جواهرات می باشد. سبک طراحی Art Nouveau، الهام گرفته از شادابی و سر زندگی جهان هستی و طبیعت، اشکال گیاهی و گرایش به خطوط مواج و منحنی و همچنین هنرهای قدیمی مانند Gothic art ،Rococo و هنر ژاپنی می باشد. بر روی این سبک مواردی همچون دست نوشته های باستانی، کارهای دوران ویکتوریا، شیشه کاری رومی و حتی سفال های ایرانی تأثیرگذار بودند. این گونه باید خلاصه کنم که جواهرات در این سبک ترکیبی از واقعیت (گیاهان و حیوانات) با تخیل (موجودات تخیلی و افسانه ای) می باشد. استفاده از این سبک با شروع جنگ جهانی اول در سال 1914 متوقف شد.

ویژگی های سبک Art Nouveau

  • استفاده از خطوط منحنی
  • استفاده از شیشه به عنوان قالب و یا برای میناکاری
  • تبدیل کردن تصویر و طرح زنان به پری دریایی، فرشته بالدار و یا گل
  • طراحی از موجودات تخیلی مانند ققنوس و اژدها و دیگر جانوران افسانه ای
  • الهام از تصاویر واقعی از طبیعت، از جمله پرندگان، پروانه ها، سنجاقک و شاخ و برگ های در هم پیچیده
  • سنگ هایی مانند: pearl, opal, chalcedony, moonstone, tourmaline rose quartz, aquamarine,  chrysoprase و amethyst

سبک جواهرات Edwardian Jewelry

سبک جواهرات Edwardian Jewelry شروع طراحی جواهرات در قرن بیستم با سبک Edwardian Jewelry آغاز می شود، این سبک بیشتر با نام Edwardian شناخته می شود اما Garland نیز نامیده می شود (بدلیل استفاده از تاج گل، گل های گره خورده و روبان و کمان). در زمان سلطنت ادوارد هفتم پادشاه انگلستان، بین سال های 1900 تا 1915، طبقات بالای جامعه در اروپا و ایالات متحده آمریکا از جواهرات به عنوان راهی برای نشان دادن ثروت خود استفاده می کردند. آن ها علاقه ی زیادی به جواهرات و سنگ های سنگین، با کیفیت و گران قیمت داشتند که طراحی آنها از لباس های حجیم و پر زرق و برق قرن هجدهم که در دادگاه های فرانسه پوشیده می شدند الهام گرفته شده بود. برای اولین بار استفاده از فلز پلاتین در جواهرات در این دوران به صورت گسترده انجام گرفت.

ویژگی های سبک Edwardian Jewelry

  • پایه جواهر ظریف از پلاتین
  • استفاده گسترده از مروارید و الماس
  • سنگ های رنگی مانند Cat’s-eye chrysoberyl, Opal ,Sapphire و ruby
  • نقش هایی مانند: تاج، تاج گل، روبان، هلال، کمان، بال و پر، برگ بلوط، چلچله، پروانه، Greek keys ،laurel wreaths و starbursts.

سبک جواهرات Art Deco Jewelry

Art Deco Jewelry پس از جنگ جهانی اول (بین سال های 1920 تا 1930) سبک هنری آرت دکو (Art Deco) ظهور یافت و در آن زمان به نام های Jazz Modern یا Art Modern معروف بود. این سبک صنعت طلا و جواهر و هنرهای تزئینی و معماری را تحت تأثیر و سلطه ی خود قرار داد و از الگوهای هندسی و طرح های آبستره یا هنر انتزاعی در کنتراست (تقابل) با رنگ های اصلی استفاده شده است. در حقیقت نام Art Deco از دهه 1960 به بعد برای این سبک به کار رفت که برگرفته از نمایشگاه بین المللی هنرهای تزئینی و صنعتی Exposition Internationale des Arts Décoratifs et ndustriels Modernes بود. این نمایشگاه تا حد زیادی به هنر طلا و جواهر اختصاص داده شده بود و در سال 1925 در پاریس برگزار شد. یکی از معروفترین ساختمان هایی که اکثریت افراد با آن آشنایی دارند، ساختمان Chrysler در منهتن نیویورک می باشد که نمادی مشهور از معماری به سبک Art Deco است. از طرح های آرت دکو به خاطر تجملاتی بودن ذاتی آن، در فضاهای مدرن مثل برج های بلند، سینما و کشتی های مسافربری استفاده می کردند. با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1939 عملاً Art Deco در غرب شکست خورد. اما در کشورهای دیگری مانند هندوستان به عنوان یک هنر مدرن شناخته شد و تا سال 1960 ادامه پیدا کرد، سس به مدت 20 سال منسوخ شد. و در دهه 1980، مجدداً هنر آرت دکو مورد توجه قرار گرفت و از آن در تبلیغات جواهر و مد استفاده شد. یکی از معروفترین برندهای جواهر دنیا یعنی کارتیه در چند برهه ی مختلف زمانی از این سبک در طراحی جواهرات خود استفاده کرد و کلکسیون بسیار زیبا و متفاوتی را به دنیای جواهرات ارائه داده است.

ویژگی های سبک Art Deco

  • استفاده از رنگ های متضاد و پررنگ
  • سنگ های رنگی با برش دامله و یا کنده کاری شده
  • طراحی با خطوط صاف و مستقیم، ساده، با تأکید بر خطوط عمودی
  • طراحی با طرح های هندسی فراوان (فرم های زیگزاگ، پله ای، دایره و قوس های بلند)
  • سنگ هایی مانند الماس، سنگ لاجورد، عقیق سیاه، زمرد، یاقوت سرخ، یشم، یاقوت کبود، فیروزه و توپاز

سبک جواهرات Retro Jewelry

سبک طراحی Retro جواهرات Retro در اوایل دهه ی 1940 ایجاد شد. در این دوران بدلیل عواقب بعد از جنگ جهانی دوم ذخایر سنگ کمیاب شد و پلاتین برای استفاده نظامی ذخیره شد. جواهرات تولید شده در این دوره از موادی مانند طلا و الماس ساخته شدند و در سال های بی حاصل و کم رونق بعد از جنگ جهانی نیز رواج داشتند. در حقیقت سبک Retro طرح های هندسی و رنگ های غلیظ آرت دکو را ملایم تر کرد، لبه ها و زوایای تیز استفاده شده در آن را نرم تر کرد و رنگ های غلیظ آن نیز کم رنگ تر شد. در سطوح و حجم های استفاده شده در جواهرات این سبک به صورت محدود و با رعایت صرفه جویی از سنگ های گران قیمتی مانند الماس و یا سنگ های بزرگ اما ارزان قیمتی مانند citrine و Topaz بهره گرفته شده است. پس از بهبودی اوضاع جامعه بعد از جنگ جهانی دوم، در اواخر دهه ی 1940، استفاده از سنگ های رنگی مجلل و طرح های ظریف زنانه بیشتر شد.

ویژگی های سبک Retro

  • موتیف های برگرفته از طبیعت
  • سنجاق سینه و گیره های جواهر
  • ایجاد چهره ی حیوانات با میناکاری طلا و سنگ
  • استفاده از موتیف های گل دار و کمان در سنگ های رنگی
  • الهام گرفته از طرح های اشیاء مکانیکی مانند زنجیر دوچرخه، قفل و …
  • قطعات تشکیل شده از طلای مسی Rose Gold با الماس های کوچک و یاقوت
  • استفاده از سنگ هایی مانند الماس کوچک، یاقوت (اغلب مصنوعی) و یاقوت کبود با رنگ روشن

سبک جواهرات Custom Jewelry

در این سبک جواهرسازی، جواهر ساخته شده با نظر و سلیقه ی مشتری و طبق سفارش او طراحی و ساخته می شود. در Custom Jewelry دو روش ساخت وجود دارد: 1) امروزه رواج کمتری دارد، بطور کامل با دست ساخته می شود، هیچ کدام از قطعات جواهر با دستگاه و ماشین آلات ساخت طلا و جواهر تولید نمی شوند. 2) این روش رایج تر می باشد، با استفاده از قطعات از قبل ساخته شده و آماده سفارش گرفته می شود. مثلاً در قسمتی از یک کار، مثل تاج یک انگشتر سولیتر به کار می رود. امروزه توسط نرم افزارهای قدرتمندی مانند Counter Sketch Studio می توان قطعات و بخش های مختلف یک کار را که از قبل طراحی شده، در این نرم افزار ترکیب کرد و یک مدل و طرح جدید به وجود آورد. بدین وسیله با ترکیب قطعات مختلفی از مدل های گوناگون و از قبل طراحی شده می توان مدل های جدید و خلاقانه ی بسیاری تولید کرد، که باعث بالا رفتن راندمان کاری، طراحی و تولید یک شرکت می شود. همچنین بدلیل نقش داشتن مشتری در طراحی مدل سفارشی خود رضایت وی بیشتر خواهد بود.

سبک جواهراتEstate Jewelry

سبک جواهراتEstate Jewelry هر نوع جواهری که قبلاً دارای یک مالک دیگر بوده را Estate Jewelry می نامند. می توان Estate Jewelry را متعلق به دوره های معاصر جواهرسازی و یا سبک های قدیمی و دوره های خاص مانند , Art Deco, Retro, Garland Style Art Nouveau, Edwardian و … دانست.

نتیجه گیری

شما با مطالعه ی سبک های طراحی جواهرات و تاریخچه ی جواهرات می توانید با افق دید گسترده تری طرح هایی جدید، زیبا و خلاقانه خلق کنید. امروزه سبک های جواهرات قرن بیستم نقش پررنگ تری را در ترندهای جواهرات بازی می کنند و این می تواند به طراحان طلا و جواهر کمک کند که مشتری ها با سلیقه های مختلف را به راحتی راهنمایی کنند. و پیشنهاد مدل هایی را که به استایل و شخصیت مشتری ها نزدیک تر است بدهند که مشتری ها بتوانند سفارش های دقیق تری را داشته باشند. به همین دلیل شما به عنوان یک طراح و یا سازنده ی جواهرات همیشه باید در حال مطالعه درباره ی سبک های طراحی جواهرات در گذشته و حال باشید.   برای آشنایی بیشتر با طراحی جواهرات و یادگیری طراحی جواهرات با دست یا کامپیوتر می توانید در دوره های طراحی استودیو سالار پورایمانی شرکت کنید، برای مشاوره رایگان نیز می توانید با ما در ارتباط باشید.