جواهر سازی یک هنری زیبا و خارق العاده است که از هزاران سال پیش قدمت دارد و این هنر به زمانی بر می گردد که تمدن های باستانی از این هنر برای استفاده های تزیینی شروع به ساخت طلا و جواهرات کرده بودند. در زمان گذشته از هنر جواهر سازی برای موارد زیادی مانند تزئینی و نمایش دادن سنگ های قیمتی، ابزارهای ایمان عقیده، نشان دهنده موقعیت اجتماعی اشخاص و… استفاده می کردند و هم چنین پر کاربردترین استفاده از این نوع جواهر بیشتر برای مقاصد سلطنتی بوده است که از قیمتی ترین و زیباترین جواهرات برای تاج های پادشاهی و خانواده های سلطنتی مورد استفاده قرار گرفته می شد. با گذشت زمان و با کشف مستمر انواع فلزات گرانبها، سنگ های گرانبها و مواد تزئینی که آمیخته شده از انواع ابزارهای پیشرفته جواهر سازی و متالوژی هستند که این پیشرفت باعث شده است که دیگر از هنر جواهر سازی فقط برای قشر مرفه جامعه اختصاص نداشته باشد و هر شخصی که در هر طبقه اجتماعی باشد از این طلا و جواهرات زیبا استفاده کنند. ساخت طلا و جواهر یکی از پردرآمدترین مشاغل موجود در دنیا است که هر شخصی می تواند با گذراندن دوره های آموزشی از این حرفه کسب درآمد زیادی داشته باشد.
ابزارهای مورد استفاده برای ساخت طلا و جواهرات
- دم پهن : این ابزار دارای آرواره های صاف و پهن است که کار جواهرسازان را خیلی راحت می کند زیرا با استفاده از این ابزار می توان برای گرفتن سیم جواهر استفاده کرد.
- سیم چین : سیم چین یکی از ابزارهای مورد احتیاج برای ساخت طلا و جواهرات است که می توان به وسیله این ابزار اتصالات و سیم ها و زنجیرهای بلند را کوتاه کنید. به این نکته توجه داشته باشید که در زمان استفاده از این ابزار دقت کنید که باید همیشه قسمت صاف سیم چین را نزدیک طلای مورد نظر قرار دهید تا برش طلا صاف و تمیز به چشم بیاید و باید قسمت آخر کار را با دست محکم نگه دارید تا در زمان برش در هوا یا جاهای دیگر پرتاب نشوند.
- دم باریک : این ابزار شباهت کاملی به دم گرد دارد و تنها تفاوت آن در آرواره های مسطح می باشد که از آن سفت نگه داشتن سیم و زنجیر بدون این که آسیبی به آنها وارد کند، استفاده می شود.
- دم گرد : این ابزار هم یکی دیگر از ابزارهای ضروری برای ساخت طلا و جواهر است که از آن برای ساخت حلقه و قلاب طلاها استفاده می شود. این ابزار به گونه ای است که قسمت آرواره های دم گرد این اجازه را به شما می دهد تا سیم را به دور طلایی که می خواهید آن درست کنید بپیچانید و بعد با استفاده از نوک مخروطی دم گرو می توانید حلقه را در هر سایزی درست کنید. هم چنین به نکته دقت کنید که برای حلقه ای که می خواهید سایز آن بزرگ باشد باید سیم را در قسمت نزدیک به دسته قرار دهید و برای حلقه که سایز آن کوچک باشد باید سیم را در نزدیکی نوک دم گرد قرار دهید.
- انبر کریپ یا کریمپر : این نوع ابزار برای ساخت طلا و جواهر کاربرد زیادی دارد و از آن برای موج دار کردن و شکل دهی به سیم ها استفاده می کنند. آرواره های این ابزار دارای دو شکاف است که شکل آنها حرف C انگلیسی است که از طریق این ابزار می توان حلقه یا زنجیر طلا را درست کرد.
مراحل ساخت طلا و جواهر
- ایده پردازی طلا : مهم ترین و اولین مرحله از ساخت طلا و جواهرات ایده پردازی طلا است که اگر شما در حیطه های شغلی کارگاه، کارخانه، زرگری و غیره فعالیت دارید باید تمام علایق اشخاص و همه ی اقشار مردم را در زمان طراحی طلا و جواهرات در نظر خود داشته باشید و هم چنین باید از شرایط فرهنگی و تاریخی، اقتصادی و سیاسی تمام مناطق استان های کشور اطلاعات کاملی داشته باشید. به طور مثال می توانید کشور خودمان را در نظر داشته باشید که مردم شهرهای و استان های جنوبی کشور بیشتر به طلا و جواهراتی که رنگ آنها زرد باشد علاقه ی زیادی دارند و از این نوع طلاها بیشتر خرید می کنند و حتی مردم شهرهای آذری هم به طلاهای رنگ زرد علاقه دارند و تنها تفاوتی که با مردم شهرهای جنوبی و استان های جنوبی دارد این است که وزن طلاهای درخواستی این مردم خیلی بالاتر از مردم شهر و استان های جنوبی است و حتی طلاهایی که قیمت بالایی را داشته باشند بیشتر می پسندند. ولی برخی دیگر از شهرهای کشورمان به دلیل مسائل اقتصادی طلاهایی را که قیمت آنها وزن کمتری را داشته باشند سفارش می دهند و از طرح هایی که اسلیمی باشند بیشتر علاقه دارند. در نتیجه در زمان ساخت طلا و جواهرات باید طرح و رنگ و وزن و قیمت طلا را در زمان طراحی مدل طلا در نظر بگیرید.
- طراحی و پیاده سازی : بعد از زمانی که ایده شما برای ساخت طلا و جواهرات مشخص شد باید طرح خود را پیاده سازی کنید. پیاده سازی طرح یعنی ایده خود را با توجه به نوع ریخته گری و سایر اشکالات سیستمی که در زمان طرح ساخته شده را در نظر داشته باشید تا در زمان پیاده سازی طرح با مشکلات دیگری مواجه نشوید و هم چنین در این زمان باید تا حدودی نسبت ساخت طلا و جواهر و حتی مخراج کاری اطلاعات کاملی داشته باشید تا طرح پیاده سازی شما هم وزن مطلوبی و هم در زمان ریخته گری به طور صحیح و بدون هیچ نوع خطایی به دست طلا ساز برسد. بعد از اتمام کار طلا ساز، طلا باید مخراج کاری شود تا سنگ یا نگین ها به طور صحیح و کاملا محکم بر روی طلا مد نظر محکم قرار بگیرید و هم چنین باید بعد از اتمام کار طراحی مدل را باید ساپورتگذاری کنید تا برای دستگاه پرینتر سه بعدی آماده سازی کنید.
- پرینت مدل سه بعدی : این مرحله فقط برای دیدن نمونه نهایی نیست بلکه برای این است که پایه ای که از آن برای ایجاد مدل Wax استفاده می شود و در بیشتر تولیدات طلا و جواهرات، تولید کننده های طلا و جواهرات از یک نوع ماشین چاپ سه بعدی که کاربرد آن برای چاپ یک مدل موم رزین است. کار پرینت مدل سه بعدی تا ۴۸ ساعت طول می کشد.
- ریختن فلز در مدل : در این مرحله که بعد از ساخت طلا است باید جواهرات را در قالب بریزید تا شکل خود را بگیرید. زیرا در این طلا و جواهرات باید شکل ویژه ای را به خود بگیرند که با ساخت نهایی طلا و جواهرات یکسانی داشته باشند و هم چنین در این مرحله موم یا همان Wax باید ذوب شود تا فلز مد نظر شما به صورت مذاب در بیاید و بعد مواد مذاب شده طلا و جواهرات را باید درون قالب بریزید تا به هر شکلی که شما آن را طراحی کرده اید در آمده باشد.
- اتصال جواهرات اساسی : بعد از اتمام مرحله های طراحی و ریخته گری که به درون قالب ریخته می شود تا شکل بگیرد و هم چنین ساخت نهایی طلا و جواهرات ممکن است از سه روز تا سه هفته هم طول بکشد. پس در این مرحله که سازه اصلی شما که فرقی نمی کند حلقه، گردنبند و سایر قطعات دیگر طلا و جواهرات باشد باید مورد اصلاح قرار گرفته می شوند. درست است که ریخته گری طلا و جواهرات را به یک فلز نازک و ظریف تبدیل کرده است ولی باید جواهر و طلاها تا چند مرحله شکل دهی شوند تا جواهر ساز از مرحله سوار شدن سنگ بر روی کار اطمینان پیدا کند. بعد از اتمام پوساب کاری باید جواهرات و طلاهای آماده اتصال با سنگ های قیمتی و انواع نگین ها هستند تا اگر این قطعه ها نیازی به کار مینا کاری یا طراحی دیگری داشته باشند باید قبل از پرداخت انجام شوند.
چند مرحله دیگر ساخت طلا و جواهرات
- فرآیند تنظیم سنگ : در این مرحله از ساخت طلا و جواهرات باید سنگ های قیمتی مانند الماس، یاقوت، زبرجد، زمرد، گارنت و انواع سنگ های ماه تولد به جواهرات و طلاها اضافه شوند، زیرا سنگ های تراش خورده متناسب با اندازه جواهرات روی آنها نصب می شوند. هم چنین اگر سنگ مد نظر شما نیازی به تراش داشته باشد آن را متناسب با محل نصب سنگ به طور کابوش و یا فست تراش می خورند.
- پرداخت، اتمام و تضمین کیفیت : آخرین مرحله از مراحل ساخت طلا و جواهرات پرداخت، اتمام و تضمین کیفیت است که بر روی طلا و جواهرات مد نظر شما پولیش کاری می شوند تا به نهایت جلا و براقیت رسیده شود. به این نکته دقت کنید که هر نوع فرآیند اضافی نهایی از جمله حکاکی بر روی آنها اعمال شود. در نتیجه در این مرحله جواهرات را مورد بازرسی قرار می دهند تا جزئیات طلا و جواهرات مورد آنالیز قرار گرفته می شود تا از این که تولید طلا موفقیت آمیز بوده است یا خیر؟
