خبرهای ضد و نقیضی از کشف الماس در ایران به گوش می رسد. برخی از افراد ادعا دارند توانسته اند ذخایر بزرگی از معدن الماس را اکتشاف کنند. واقعیت اینجاست که کشور ایران از مناطق مستعد اکتشاف الماس است و امکان کشف معادن الماس در ایران به دلیل کمربندهاى افیولیتى دور از ذهن نیست. افیولیت مجموعه‌ای از سنگ‌های لایه‌لایه با توالی بالا خاص است. زمین شناسان معتقدند افیولیت ها لایه هایی از زیر اقیانوس ها هستند که سرد شده اند. آنچه مسلم است معادن غنی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به وفور در داخل کشور نیز یافت می شود از معادن الماس جهان سالانه بیش از یک میلیارد قیراط الماس استخراج می شود.

مهم ترین معادن ده گانه الماس جهان در این مناطق واقع شده اند:

1. معدن «جوبلی»، در منطقه یاکوتیا در روسیه
2. معدن «اوداچنی» ، در منطقه یاکوتیا در روسیه
3. «میر» سومین معدن بزرگ جهان در روسیه
4. معدن «آرگایل» در منطقه کیمبرلی در استرالیای غربی
5. معدن «کاتوکا» در منطقه سائوریمو در آنگولا
6. معدن «ونتیا» در ایالت لیمپوپو ، افریقای جنوبی
7. معدن گِریب، در روسیه
8. معدن «جونانگ» در کشور بوتسوانا ، جنوب افریقا
9. معدن « اُراپا » در کشور بوتسوانا ، جنوب افریقا
10. معدن «باشوبینس‌کایا» در یاکوتیای روسیه

آیا تاکنون در ایران معادن الماس کشف شده است؟

معادن بزرگ الماس در ایران در حجم و ظرفیت معادن بزرگ جهانی وجود ندارد. تاکنون از نظر اقتصادی، اکتشاف گسترده ای از الماس ایرانی درسطح کشور دیده نشده است. اخیرا ذراتی از الماس در استان سیستان و بلوچستان کشف شده که احتمال وجود معادن الماس در ایران را بیشتر کرده است. در منطقه کوه سفید سراوان و کوه سرخ در استان سیستان و بلوچستان به مقدار محدودی پودر الماس به همراه سنگ های قیمتی اکتشاف شده است. سازمان زمین شناسی کشور در این مورد نظر مثبتی ندارد ولی منکر وجود الماس در مناطق شرقی کشور نیز نشده است. به نقل از این سازمان امکان کشف معادن بزرگ الماس در ایران با ظرفیت معادن بزرگ جهانی منتفی است. اما برخی از آگاهان با توجه به همسانی زمین های منطقه با کشورهای همسایه، به احتمال وجود ذخایر الماس در ایران خوش بینانه نگاه می کنند.

لازم به ذکر است که در کشور افغانستان نیز ذخایر الماس و دیگر سنگ های قیمتی کشف شده است. با توجه به مشابهت لایه های زمین در شرق ایران و افغانستان، امکان کشف ذخایر الماس در ایران نیز وجود دارد. هندوستان نیز از دیگر کشورهای منطقه است که به معادن الماس دست یافته است. تجارت جهانی الماس به لحاظ ارزش اقتصادی بسیار ارزشمندتر از دیگر سنگ ها و فلزات گرانبها است. هنوز به صورت رسمی و گسترده در زمینه اکتشاف معادن الماس در ایران کار نشده است. تا کنون در حدود 14 هزار گونه الماس شناسایی شده که به لحاظ کیفیت و قیمت یکسان نیستند.

چهار عامل در قیمت گذاری الماس اصلی ترین نقش را دارند:

• درجه خلوص گوهر الماس ( کانی طبیعی)
• رنگ الماس طبیعی
• نحوه تراش الماس
• اندازه بزرگی و وزن سنگ الماس

گنجینه ای از الماس در ایران

طبق جدیدترین یافته های زمین شناسی در زیر پوسته زمین بزرگترین ذخایر الماس ، پنهان شده است. الماس همان کربن خالص است که تحمل فشار در طی میلیون ها سال به صورت شفاف و درخشان درآمده است. بزرگترین ذخایر الماس در ایران و جهان غیر قابل دسترسی هستند. نتایج حاصل از امواج رادیویی و پرتو نگاری ژئو سیستم های زمین نشان می دهد که ذخایر غنی الماس در اعماق 145 تا 240 کیلومتری پایین تر از سطح زمین به وفور وجود دارد. در واقع جهانیان روی کوهی از الماس نشسته اند ولی امکان استخراج ان را ندارند. در حال حاضر علم روز دنیا راهی برای دستیابی به کوه های مدفون الماس پیدا نکرده است. بزرگترین معادن الماس تنها ذره ای از ثروت عظیمی هستند که در دل زمین نهفته است.

بزرگترین الماس کشف شده در دنیا متعلق به معادن آفریقای جنوبی بوده و عبارتند از:

• الماس کولینان با وزن 3106 قیراطکه در سال 1905 میلادی کشف شد.
• الماسی بزرگ با وزن 995 قیراط از معدن آفریقای جنوبی یافت شده است.
• الماس با وزن 530 قیراط که با نام ستاره بزرگ افریقا شهرت پیدا کرده است.

مناطق امید بخش برای اکتشاف سنگ های قیمتی و الماس در ایران کجاست؟

به طور کلی کانی های ارزشمند به دو گروه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی تقسیم می شوند. گوهرهای ایرانی دارای کیفیت خوبی هستند شاید معروف ترین سنگ قیمتی ایران، فیروزه نیشابور باشد. شرایط مختلف زمین شناسی، فشار، دما، بافت منطقه و زمان عواملی هستند که در تشکیل سنگ های معدنی تاثیرگذارند. با توجه به کمربندهای افیولیتی، ایران نیز می تواند جزء مناطق مستعد اکتشاف برای الماس باشد. در حال حاضر بیش از 200 محدوده دارای پتانسیل بالا و با ارزش از سنگ های قیمتی در شهرهای مختلف شناسایی شده است. معدن الماس در ایران به صورت گسترده در این نواحی وجود ندارد.

برخی از مناطق مستعد اکتشاف گوهرهای قیمتی در داخل کشور عبارتند از:

• رگه های پگماتیتی گرانیت الوند دارای توپاز
• آپلیتهای توده گرانیتی الوند واقع در دره عباس آباد
• منطقه بزمان واقع در استان سیستان و بلوچستان با پتانسیل زیرکان
• پگماتیت های مشهد و همدان دارای پتانسیل بریل
• ذخایر عقیق ( گوهر آگات) در میانه، خور، بایگ تربت حیدریه، فردوس، جنوب شرق زنجان، بیرجند، کرمان، خراسان رضوی، عقیق شجری بمرود در خراسان جنوبی
• انواع زمرد سبز( گارنت) در سمنان جندق، منطقه بابا نظر زنجان، جنوب استان کرمان، سیستان و بلوچستان، همدان و بیرجند
• یاقوت کبود یا سافیر (Sapphire) در سیستان و بلوچستان، تکاب، مشهد، همدان
• ذخایر فیروزه ایران در نیشابور، باغو دامغان، ساوه، کرمان

بزرگترین الماس در ایران کجا نگهداری می شود؟

الماس دریای نور یکی از بزرگترین الماس های جهان بخشی از گنجینه ملی کشور است. این الماس منحصر به فرد دارای رنگ گلبهی- صورتی و به وزن 182 قیراط است. این الماس نایاب هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران و به عنوان پشتوانه اقتصادی ایران شناخته می شود. علاوه بر دریای نور، گنجینه های دیگری نیز در این موزه نگهداری می شوند که ذخایر الماس در ایران هستند. برای مثال

• تاج پهلوی ساخته شده از طلا و نقره مزین به نگین های الماس برلیان، مروارید، یاقوت کبود و زمرد درشت
• تاج کیانی شاهان قاجار با نگین هایی از الماس، زمرد، یاقوت و مروارید
• جقه‌ نادری که دارای سنگ زمرد بزرگی در مرکز و چندین الماس زیر و درشت است.

برای شرکت در کلاس های آزاد آموزش طراحی طلا و جواهرات از لینک زیر استفاده کنید: